W stronę cyfrowych usług zaufania

Technologie cyfrowe, a wśród nich e–identyfikacja i e–podpis, odegrały kluczową rolę w utrzymaniu ciągłości biznesowej w okresie pandemii. Będą też dźwignią w odbudowie globalnej gospodarki po COVID–19 i jej rozwoju w najbliższych latach.‍

Po raz kolejny w trybie online, odbyło się Europejskie Forum Podpisu Elektronicznego i Usług Zaufania (EFPE). To największa w Europie międzynarodowa konferencja poświęcona elektronicznym usługom zaufania, w tym e-podpisowi, e–identyfikacji i bezpieczeństwu cyfrowemu. Wzięło w nim udział ponad 700 uczestników z kilkudziesięciu krajów z całego świata. Przedstawiciele biznesu, świata nauki i organizacji wspierających transformację cyfrową analizowali wpływ miesięcy pandemii na stosowanie usług paperless, wymieniali doświadczenia branż w tym zakresie oraz wyrażali swoje oczekiwania, co do kierunku rozwoju rynku cyfrowych usług zaufania w skali globalnej. Dyskutowali też o zmianach regulacji, warunkach dla biznesu, dostawców usług e–podpisu, e–identyfikacji i cyfrowego bezpieczeństwa.

– Minione kilkanaście miesięcy to okres intensywnego rozwoju technologii umożliwiających zdalną komunikację i współpracę biznesową pozbawioną bezpośredniego kontaktu. Kwestie zdalnej identyfikacji w procesach biznesowych i elektronicznego potwierdzania podejmowanych decyzji miały kluczowy wpływ na zwiększanie poziomu stosowania dokumentów elektronicznych, co było też jedynym sposobem uniknięcia czy zminimalizowania bezpośrednich interakcji – powiedział na rozpoczęcie konferencji Andrzej Dopierała, prezes zarządu Asseco Data Systems.

Rynek i eIDASW pierwszych dniach czerwca br. Komisja Europejska ogłosiła wynik rewizji unijnego rozporządzenia  eIDAS. Dostawcy technologii, a zwłaszcza usług zaufania, oczekują, że znowelizowana regulacja pomoże im stawić czoła wyzwaniom rynku.

– Usługi bezpieczeństwa i zaufania są istotnym elementem transformacji cyfrowej. Z jednej strony już osiągnięty postęp w tym zakresie jest powodem do dumy, ale z drugiej kontynuowanie go staje przed wieloma wyzwaniami natury nie tylko technologicznej, ale i prawnej. Istotną odpowiedzią na te wyzwania są nowe propozycje Komisji Europejskiej, wyrażane w nowelizowanym rozporządzeniu eIDAS. Zmiany przepisów, zarówno na poziomie europejskim jak i krajowym, są niezbędne, tak by w efekcie powstała harmonia legislacyjna, która pomoże w pełni rozwijać potencjał usług cyfrowych – powiedział Tomasz Litarowicz, dyrektor konferencji EFPE z Asseco Data Systems, rozpoczynając debatę ekspertów na ten temat.– Brak możliwości zweryfikowania tożsamości podmiotów cyfrowej gospodarki jest jedną z głównych przeszkód we wdrażaniu usług zaufania na masową skalę w Europie – zgodził się z nim Andrea Valle, przewodniczący Cloud Signature Consortium z Włoch.– W niektórych krajach wykorzystywana jest wideoweryfikacja tożsamości, a w wielu innych takie rozwiązanie jest nieznane. Dla rozwoju cyfrowej gospodarki jest to jedna z ważnych barier – dodał.

Eksperci zgodzili się, że przed wybuchem pandemii dużo było nieufności w stosunku do elektronicznego potwierdzania tożsamości. COVID–19 to zmienił – e-tożsamość stała się rozwiązaniem potrzebnym i poszukiwanym. To co dotąd nie było konieczne teraz się takim stało – do świadomości zarządów dotarło, że większość umów, które dotąd miały formę pisemną może być podpisana elektronicznie i nie straci na tym ich moc prawna. Taka m.in. konstatacja uruchomiła prace nad przystosowaniem rozporządzenia eIDAS do wyzwań sytuacji pandemicznej.

– Z doświadczenia dostawców e–podpisu i e–identyfikacji wynika, że użytkownicy poszukują rozwiązań, które będą mogli traktować jako coś własnego, a nie narzuconego czy reglamentowanego przez władzę publiczną. Zbudowanie krajowych systemów e-identyfikacji to za mało – stwierdził Riccardo Genghini, Head of ETSI/ESI Committee z Włoch.

Na podsumowanie debaty Andrzej Dopierała, prezes zarządu Asseco Data Systems wskazał, że w dobie pandemii e-dokumenty i e-transakcje bardzo zyskały na znaczeniu.

– Dopiero teraz zauważamy, jaki potencjał się w nich kryje. Nowe regulacje dotyczące e-tożsamości będą stanowiły ważny impuls do dalszego rozwoju usług zaufania. Firmy certyfikujące, takie jak Asseco Data Systems, są gotowe na ich wdrożenie – zapewnił prezes Dopierała.

Cyfryzacja branżKonferencja EFPE była okazją do wymiany międzynarodowych doświadczeń w stosowaniu technologii e–podpisu i e–tożsamości. Reprezentanci różnych branż zaprezentowali przykłady wdrożeń usług zaufania w roku pandemii. Niemal w każdej z nich w centrum zainteresowania umieszczono użytkownika i zdefiniowanie jego potrzeb.W dobie pandemii aż 63 proc. polskich przedsiębiorców, zwłaszcza z sektora MŚP, uznało leasing za najbardziej istotne źródło finansowania – wynika z badania Komisji Europejskiej (SAFE 2020).

– Usługi leasingowe udostępniane online wymagają solidnych zabezpieczeń. Tylko kwalifikowany podpis elektroniczny jest wystarczająco bezpieczny do zawarcia umowy leasingu  – wskazał Mariusz Włodarczyk, dyrektor zarządzający, Santander Leasing Polska.

W okresie zamknięcia gospodarki i obostrzeń liczba wizyt w sklepach wielkopowierzchniowych zmniejszyła się o około 20 proc. w porównaniu do 2019 r. Odpływ klientów w najmniejszym stopniu odnotowały mniejsze placówki handlowe, w tym ponad 7 tys. sklepów sieci Żabka. Właśnie rozwiązaniom cyfrowym sieć ta zawdzięcza odporność na dekoniunkturę, zarówno tym implementowanym przed pandemią, jak i wdrażanym w okresie COVID–19.

– Nasi kontrahenci mogą złożyć nawet do 120 tys. kwalifikowanych podpisów dziennie i wykonać około 600 tys. operacji. Z pomocą pieczęci elektronicznej Asseco Data Systems stemplujemy „w locie” około 15 tys. dokumentów dziennie – referował Mateusz Benyk, IT Project Manager z Żabka Polska.

Na dużą przydatność e–podpisów w procesach bieżącego zaopatrywania sklepów wskazywała Kamilla Gorajska, kierownik projektów logistycznych w Żabka Polska.

– Dokument z e-pieczęcią ma zapewnioną integralność. Po tego rodzaju pieczęć sięgnęliśmy po to, by zmniejszyć koszty, oszczędzać papier i czas. Kwalifikowane usługi zaufania i e-logistyka są covidoodporne – podkreśliła Kamilla Gorajska.

Z kolei Jana Krimpe, ekspertka i założycielka B.EST Solutions, międzynarodowej firmy doradczej podkreśliła, że cyfrowa tożsamość jest kluczowym prawem człowieka.

– Zwłaszcza w czasach COVID rozwiązania potwierdzające e–tożsamość odgrywają ważną rolę, bo umożliwiają poszczególnym państwom świadczenie swoich usług w trybie on line, ale też wspierają żywiołowy rozwój biznesów e-commerce – podkreśliła Jana Krimpe.

Marcin Szulga, dyrektor R&D Asseco Data Systems zwrócił uwagę na rolę użytkowników.

– W e-identyfikacji kluczowa jest perspektywa użytkownika. Takie rozwiązanie powinno być przede wszystkim przyjazne w użyciu, intuicyjne i musi gwarantować całkowite bezpieczeństwo – podkreślił Marcin Szulga.

Powinniśmy przyspieszyćW Europie działa ponad 200 dostawców kwalifikowanych usług, ale tylko 23 dostawców kwalifikowanych e–doręczeń. Cyfryzacja gospodarki znajduje się wciąż na początkowym etapie rozwoju. Pandemia pokazała, jak dużo jest jeszcze do zrobienia.

– Uregulowanie zdalnego potwierdzania tożsamości jest w obowiązujących przepisach eIDAS niewystarczające. Potrzebne są nowe ramy prawne, które umożliwią wszystkim dostawcom usług zaufania w Europie możliwość rozwijania działalności na podstawie jednolitych zasad ¬ podkreślił Artur Miękina, dyrektor sprzedaży projektów kluczowych w Asseco Data Systems.

Na nowelę dyrektywy eIDAS czekają nie tylko państwa europejskie.

– W USA nie ma federalnych regulacji w zakresie usług zaufania. Dlatego z zainteresowaniem obserwujemy ewolucję, jaka w tym zakresie dokonuje się w Europie – przyznał Leonard Rosenthol, Senior Principal Scientist & PDF Architect for Adobe Systems.

Z kolei Soshi Hamaguchi, Manager, Cosmos Corporation przyznał, że pandemia doprowadziła do technologicznego przewrotu w Japonii.

– Rząd stworzył nową strategię cyfryzacji, która uwzględnia rozwój infrastruktury dla usług zaufania. Chcemy projektować nasze rozwiązania usług zaufania, które będą porównywalne do tych, które będą budowane na podstawie eIDAS 2.0 – zaznaczył.

Transformacja cyfrowa przyspiesza. Grono beneficjentów identyfikacji elektronicznej i usług zaufania zwiększa się zawrotnym tempie. Rosną także ich oczekiwania. Między innymi z tych powodów, jak podkreślił prezes Asseco Data Systems, przyszłoroczna edycja konferencji odbędzie się pod nową nazwą: Trusted Economy Forum i będzie stanowiła nową odsłonę dotychczasowego wydarzenia, które od ponad 20-stu lat stanowi platformę do wymiany wiedzy oraz doświadczeń w obszarze usług zaufania.